صنعت شیرینی و شکلات در ایران یکی از مهم‌ترین صنایع غذایی به شمار می‌رود و با توجه به داشتن مزیت‌هایی در تولید نسبت به سایر کشورها، توانسته جایگاه خوبی نیز در بین تولیدات صنایع غذایی برای خود دست و پا کند، به طوریکه حدود یک سوم از کل صادرات صنایع غذایی ایران، در اختیار این بخش از صنعت است.

کیفیت مطلوب آرد و تولید مناسب گندم در ایران، وضعیت مناسب ایران از لحاظ تولید شکر و سازندگان ماشین‌آلاتی که از کیفیت مطلوبی در این حوزه برخودارند، می‌تواند کمک بسیار بزرگی به صنعت شیرینی و شکلات ایران باشد، هرچند که در برخی دوره‌های زمانی عدم مدیریت مطلوب بر بخش واردات، سبب می ‌شود تا تولیدکنندگان با چالش تامین مواد اولیه و افزایش قیمت‌ها روبرو شوند.

با این حال به گفته رئیس سازمان توسعه تجارت ایران، شیرینی و شکلات دومین محصول صادراتی ایران در صنایع غذایی است، به طوریکه هر ساله حدود یک سوم از صادرات این بخش را به خود اختصاص می‌دهد و از سوی دیگر افزایش ۲۰ درصدی صادرات برای صنایع غذایی در سال جاری هم پیش‌بینی شده است.

البته خسروتاج با اشاره به صادرات ۸۵۰ میلیون دلار صنایع غذایی در پنج ماهه نخست سال جاری گفته بود که در این مدت تنها دو درصد رشد صادرات محقق شده و باید این رقم تا پایان سال جبران شود، هرچند که دبیر انجمن صنفی شیرینی و شکلات، رشد صادرات این بخش را در این مدت حدود ۵.۸ درصد اعلام کرده است.

واردات رسمی شیرینی و شکلات، کمتر از ۳ میلیون دلار

اما میزان واردات رسمی شیرینی و شکلات در نیمه نخست امسال که در آمار گمرک جمهوری اسلامی ایران آمده است، تنها یک میلیون و ۴۰۰ هزار دلار است و اگر همین رقم را برای نیمه دوم سال نیز در نظر بگیریم، حجم واردات رسمی این محصولات در سال به زحمت به سه میلیون دلار می‌رسد، در حالی که نگاهی به فروشگاه‌های عرضه کننده شکلات‌های خارجی در ایران نشان می‌دهد که میزان واردات بیش از این مقدار است.

مغازه‌ای، دبیر انجمن صنفی شیرینی، شکلات و بیسکوئیت ایران که معتقد است میزان وادرات غیررسمی شیرینی و شکلات بسیار بیشتر از واردات رسمی آن است، حتی مدعی شده است که این محصولات قاچاق حتی در فروشگاه‌های زنجیره‌ای تحت نظارت دولت نیز به فروش می‌رسد.

وی استدلال خود برای قاچاق بودن این محصولات را قیمت پایین آن‌ها با توجه به تعرفه‌های بالای واردات شیرینی و شکلات عنوان کرده است.

مغازه‌ای جلوگیری از قاچاق در این حوزه را از خواسته‌های جدی تولیدکنندگان دانست و ابراز امیدواری کرده است که با امحای کالاهای قاچاق این امر محقق شود.

شیرینی و شکلات وارداتی، کیلویی ۴۵۰۰ تومان

یکی دیگر از نکاتی که در واردات شیرینی و شکلات خارجی به چشم‌ می‌خورد، قیمت پایین شکلات‌های وارد شده به کشور نسبت به قیمت فروش آن‌ها در سطح بازار است.

هرچند که بخشی از این واردات را کاکائوهای تخته‌ای که به عنوان ماده اولیه تولید شکلات به کار می‌روند، تشکیل داده است، اما بازهم قیمت واردات این محصولات پایین به نظر می‌رسد.

در حال حاضر شیرینی و شکلات‌های خارجی موجود در فروشگاه‌های سراسر ایران به قیمتی بسیار بالاتر از نمونه‌های داخلی به فروش می‌رسند و بعضا قیمت یه بسته شکلات خارجی با وزن یک کیلوگرم به ارقامی بیش از ۵۰ هزار تومان نیز می‌رسد و در عین حال این ارقام مربوط به محصولات خاص هم نیست.

با توجه به اینکه بخش عمده‌ای شکلات‌های موجود در بازار به ادعای دبیر انجمن شیرینی و شکلات از راه‌های غیررسمی وارد کشور می‌شود و به طبع واردکننده آن‌ها عوارض و تعرفه پرداخت نمی‌کند، می‌توان سود فروش این محصولات را بسیار بالا ارزیابی کرد.

سهم بالای ترکیه از صادرات شکلات به ایران

آمار گمرک نشان می‌دهد که بخش عمده‌ای از شیرینی و شکلات‌های وارد شده به ایران از کشور ترکیه بوده است؛ به عبارت دیگر از مجموع ۹۷۰ تن شیرینی و شکلات وارد شده، بیش از ۴۰۰ تن آن از ترکیه به ایران وارد شده است.

ایران همچنین مقصد شیرینی و شکلات‌های سوئیس، هلند، لهستان، اوکراین، امارات، آلمان، چین، فرانسه، بلژیک و ایتالیا نیز است.

حجم بالای صادرات شیرینی و شکلات ایران نشان می‌دهد که ایران می‌تواند نه تنها نیاز خود را به شکلات‌های خارجی به حداقل برساند، بلکه به عنوان یکی از تولیدکنندگان برتر این محصولات در دنیا شناخته شود، هرچند که برخی تولیدکنندگان معتقدند که در حال حاضر ایران این توانایی را دارد که شکلات‌هایی با کیفیت جهانی تولید کند، اما به دلیل عادت کردن تولیدکنندگان به فروش محصولات ارزان و کم کیفیت به بازارهای کاذب عراق و افغانستان، کمتر کسی به دنبال تولیدات با کیفیت بالا می‌رود.

دبیر انجمن شیرینی و شکلات نیز بر همین اساس است که توان صادرات تولیدکنندگان ایرانی این صنعت را حدود یک و نیم میلیارد دلار می‌داند و به این ترتیب می‌توان امیدوار بود که با تغییر نگاه تولیدکنندگان، شکلات ایرانی نیز جای خود را در بازارهای جهانی از کند.