به گزارش غلات نیوز ازایسنا، این روزها در برخی استان‌های کشور شاهد بروز مشکلی جدید و نگران‌کننده‌ تحت عنوان قاچاق محصول استراتژیک گندم هستیم، موضوعی که به اعتقاد برخی مسئولان به دلیل پایین بودن قیمت آن روی داده است.
قیمت پایین گندم در کشورمان ناشی از تخصیص هدفمند یارانه به این محصول مهم است ولی هرچند این عامل زمینه قاچاق آن را فراهم کرده ولی نباید از تاثیر اختلاف نرخ ارز به عنوان یک عامل مهم در قاچاق گندم نیز چشمپوشی کرد.
با تمام این اوصاف و مشکلاتی که در این حوزه با آن مواجه هستیم ولی در استان یزد چالشی در مورد تامین گندم وجود ندارد و تخلفاتی مانند قاچاق گندم در این استان تقریباً صفر است و تنها مشکلی که در باره این محصول استراتژیک می‌توان به آن اشاره کرد، نبود سیلو و فضاهای کافی برای ذخیره‌سازی گندم است که البته مسئولان استان سعی دارند با تدابیر لازم آن را مترفع سازند.

نوسانات ارزی عامل موثر در قاچاق گندم

«حمید پایدار اردکانی» مدیر کل شرکت غله و خدمات بازرگانی استان یزد در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، با بیان این که خوشبختانه استان کویری یزد در تولید و تامین محصول استراتژیک گندم به خودکفایی رسیده است، اظهار می‌کند: هرچند سیلاب‌های ابتدای سال جاری عمدتاً به سطوح کشاورزی از جمله مزارع گندم آبی در کشور خسارت‌هایی وارد کرد ولی مزارع گندم استان مبرا از این حادثه بوده و همچنان در تامین گندم مورد نیاز استان خودکفاست.

وی در مورد موضوع قاچاق گندم نیز می‌گوید: هر چند خرید گندم کشاورزان برطبق قانون و از سوی دولت با حداقل قیمت خریداری می‌شود اما از آنجایی که غلات جزو اولین کالاهای مشمول قاچاق هستند، خرید و فروش و حمل و نقل آنها باید تنها با هماهنگی دولت انجام شود چرا که هر کالایی که مشمول یارانه می‌شود، مستعد قاچاق است.

وی با اشاره به خرید تضمینی 20 هزار تن گندم در استان با قیمت هر کیلوگرم 1700 تومان در سال جاری، بیان می‌کند: البته قیمت کنونی خرید تضمینی گندم با توجه به پرداخت تمام مخارج کشاورزان اعم از هزینه حمل و نقل، انبار و سایر مخارج آن‌ها توسط دولت، قیمت پایینی نیست و برای کشاورزان به صرفه است.

این مسئول با تاکید بر این که خوشبختانه آمار قاچاق و تخلفات مربوط به گندم در استان یزد تقریباً صفر است، عنوان میکند: هرچند که کارخانجات آرد مجاز هستند که با نرخ توافقی و بالاتر از نرخ تضمینی اقدام به خرید گندم کنند ولی این خرید و جابجایی تنها پس از ثبت در سامانه غله، امکان‌پذیر خواهد بود.

وی خرید مستقیم گندم کشاورزان توسط بخش خصوصی با نظارت دولت را هم برای بخش خصوصی و هم بخش دولتی به لحاظ اقتصادی به‌صرفه‌تر می‌داند.

به گفته‌ی وی، قیمت فروش گندم خریداری شده برای نان یارانه‌ای 665 تومان، آزادپز یا نیمه یارانه‌ای 900 تومان و برای مصارف صنعتی و دیگر صنوف 1850 تومان است با این تفاوت که در بخش اخیر امکان صادرات انواع محصولات اعم از نشاسته، کیک، کلوچه و ماکارونی فراهم شده است.

پایدار اختلاف قیمت ارز را عامل ارزان مطرح شدن قیمت محصول استراتژیک گندم می‌داند و می‌گوید: اگر چه گندم نسبت به سال گذشته تنها 400 تومان افزایش قیمت داشته اما ظاهراً هنوز کالایی ارزان قیمت تلقی می‌شود و صادرات آن با توجه به نوسانات ارزی برای دلالان به‌صرفه شده است.

مصرف سالانه تا 170 هزار تن گندم در استان

مدیر کل شرکت غله و خدمات بازرگانی استان یزد در ادامه گندم مصرفی سالانه‌ی این استان را 150 تا 170 هزار تن اعلام می‌کند و با بیان این که این میزان فارغ از میزان آردی است که توسط بخش خصوصی صادر می‌شود، می‌گوید: امسال به دلیل ممنوعیت صادرات آرد به کشورهای دیگر، آرد تولیدی استان یزد تنها به برخی از استان‌ها کشورمان فرستاده می‌شود.

وی مشکل کنونی استان در مقوله گندم را مربوط به ذخیره‌سازی این محصول استراتژیک می‌خواند و تصریح می‌کند: ذخیره‌سازی گندم نیازمند تامین تاسیسات مربوطه است و این در حالی است که یزد از داشتن تاسیسات کافی در این مورد بی‌نصیب است و در حال حاضر تنها سه سیلوی گندم در استان وجود دارد که یک مورد با ظرفیت 20 هزار تن دولتی و دو مورد دیگر با ظرفیت‌های 50 و هفت هزار تن در اختیار بخش خصوصی است.

پایدار از ذخیره‌سازی مابقی گندم تولیدی استان در فضای انبارهای چادری خبر می‌دهد و می‌گوید: شرایط اقلیمی یزد برای ایجاد سیلوهای فلزی مناسب نیست و ایجاد سیلوهای بتنی نیز هزینه‌بر هستند لذا عمدتاً برای رفع مشکل در استان به سیلوهای روباز و چادری روی آورده‌ایم که سیلوهای روباز هم به رغم استاندارد بودن، قابلیت نگهداری طولانی مدت گندم را ندارند.

وی ضمن اشاره به پیگیری‌های صورت گرفته برای جذب اعتبار جهت رفع مشکل ذخیره‌سازی گندم در استان، یاداور می‌شود: البته کارخانجات آرد نیز موظف به ذخیره گندم به میزان سه برابر مصرف ماهیانه با امکان اختلاط گندم متوسط و خوب شده‌اند ولی هنوز این امکان برای برخی از کارخانجات فراهم نشده است.

ایجاد بارانداز ریلی برای جابجایی گندم

مدیر کل شرکت غله و خدمات بازرگانی استان یکی دیگر از مشکلات این حوزه را مربوط به حمل و نقل گندم ذکر می‌کند و می‌گوید: جابجایی گندم با استفاده از ظرفیت ریلی نسبت به جابجایی کنونی که از طریق کامیون و جاده انجام می‌شود، مزایایی مانند هزینه‌ها و تخلف کمتر و رعایت بهتر بهداشت محصول را به همراه دارد.

وی از اجرای طرح بارانداز ریلی به منظور جابجایی گندم از طریق قطار و همچنین ایجاد فضایی متصل به ریل به منظور تخلیه و ذخیره‌سازی گندم خبر می‌دهد و بیان می‌کند: تحقق این امر در دست بررسی است و در آینده‌ای نزدیک شاهد اتفاقات خوبی برای استان در این رابطه خواهیم بود.

ارتقاء کیفیت نان با تغییر معیار تولید گندم

پایدار در بخش پایانی سخنانش نان‌های تولیدی در یزد را یکی از با کیفیت‌ترین نان‌های کشور می‌داند و می‌گوید: 85 درصد از نانوایی‌های یزد به طبخ نان‌های حجیم و تنوری تعلق دارد در حالی که کیفیت نان‌های تافتون تولیدی یزد باعث راهیابی آنها به سایر نقاط کشور و خاورمیانه شده است.

وی  در مورد گلایه ناناوایان از نوسانات کیفیت آرد نانوایی‌های یزد و تاثیر آن بر کیفیت نان، تصریح می‌کند: هر چند که کیفیت نان یزد قابل قبول است اما نانوایی‌های یزد نیز همانند کارخانجات نیازمند تاسیسات ذخیره‌سازی برای آردی یکنواخت و در نهایت تولید نانی مرغوب و با کیفیت هستند.

به اعتقاد این مسئول، البته برای رسیدن به نان مرغوب باید کیفیت از زنجیره کشاورزی تا نانوایی تامین شود و یکی از این موارد نرخ خوب و آرد یکنواخت است.

وی در این رابطه معیار خرید گندم را برحسب میزان تولید و تناژ آن عنوان می‌کند و می‌گوید: متاسفانه معیار عملکرد کشاورزان در هر هکتار ملاک قابل توجه آنهاست در حالی که 90 درصد گندم کشت شده مورد مصرف نان است لذا باید این معیار برای ارتقای کیفیت نان تغییر کند.

پایدار تناسب گندم یزد با خواص نانوایی را از عوامل موثر در کیفیت نان‌ تولیدی در این استان بیان می‌کند و می‌گوید: این خواص در کشت‌های دیمی مدنظر قرار نمی‌گیرد.

وی حتی یکی از عوامل موثر در کاهش نمک مصرفی در نان را مربوط به کیفیت آرد عنوان می‌کند و می‌گوید: البته آموزش نانوایان نیز در کنار کیفیت آرد در میزان نمک مصرفی و کیفیت نان حائز اهمیت است لذا در همین راستا پس از 1.5 سال بررسی و تحقیق، سند چشم‌انداز «گندم، آرد و نان» برای استان تهیه و امسال برای اجرا از سوی استانداری ابلاغ شده است.

مدیر کل شرکت غله و خدمات بازرگانی استان در پایان خاطرنشان می‌کند: قطعاً اگر برنامه همه ارگان‌ها مشخص باشد و به خوبی وظایفشان را انجام دهند، کیفیت نان در استان ارتقا خواهد یافت.