تبلیغات
تمام اتوماتیک
نقش و اهمیت مسئولین کنترل کیفی در فرآوری مواد غذایی
نقش و اهمیت  مسئولین کنترل کیفی در فرآوری مواد غذایی
مفاهیم اولیه کنترل کیفیت از سالهای 1900 در جهان مطرح گردید. در سال 1924 Walter. A Shewhart از شرکت تلفن بل، یک نمودار آماری برای کنترل کیفیت و متغیرهای آن تهیه نمود که این شروع استفاده از آمار در کنترل کیفیت بود. در همین دهه همکاران شوهارت درباره پذیرش محصول از طریق بازرسی، نمونه‌برداری و آزمون نظراتی را ارائه نمودند. در سال 1960 اولین حلقه‌های کنترل کیفیت در کارخانه‌های ژاپنی تشکیل گردید که این حلقه‌ها شامل مجموعه عوامل مؤثر بر کیفیت می‌گردد که در حلقه‌های کوچک‌تر با هدف جلب مشارکت کارکنان واحدهای تولیدی و سپردن مسئولیت به آنها جهت ایجاد رقابت سازنده بین کارکنان و بهبود شرایط کار ارائه می‌گردید. از این نکات می‌توان به اهمیت بخش کنترل کیفی در دنیا پی برد. است بنابراین باید به این قشر با نگاهی ویژه نگریست. در همین راستا با مهندس آزاده محمدی، مسئول کنترل کیفی کارخانه آرد مرشدی گفتگویی را ترتیب دادیم که در ادامه می‌خوانید.
وی درباره نقش و اهمیت مسئولین کنترل کیفی گفت: درخصوص اهمیت و جایگاه مدیران کنترل کیفی باید اذعان داشت که غذا اگر مهم‌ترین نیاز حیاتی موجودات زنده نباشد بی‌شک از مهم‌ترین آنان محسوب می‌گردد. در تولید فرآورده‌های غذایی و طی مراحل تولید عوامل بسیاری دخالت دارند.
مسئولین کنترل کیفی رابط در میان بخش های مختلف کارخانه
وی افزود: درواقع مدیر کنترل کیفی به عنوان یک رابط بین تمام بخش‌های مختلف یک کارخانه اعم از تولید، فروش، آزمایشگاه و خرید مواد اولیه به ایفای نقش می‌پردازد و وظیفه اصلی کنترل و بررسی مواد اولیه، محصول در حین تولید و بررسی نتایج آزمایش‌ها می‌باشد که در صورت بروز مشکل و متفاوت بودن نتیجه از معیارهای مورد نظر باید با هماهنگی و همکاری سایر بخش‌ها به رفع مشکل بپردازد.
مهندس محمدی در خصوص دیدگاه‌های گوناگون کیفیت تصریح کرد: کیفیت از دیدگاه مراجع مختلف مفاهیم متفاوتی دارد مثلاً از نظر مؤسسه استاندارد به معنای مطابقت ویژگی‌های فرآورده با استاندارد ملی می‌باشد و از نظر معاونت غذا و دارو تناسب فرآورده برای تأمین سلامت مردم و عاری بودن از هرگونه عوامل نامطلوب است. کیفیت از نظر تولیدکننده به توان رقابت فرآورده در بازار مصرف و سودآوری بیشتر تلقی می‌شود.
وی افزود:  از طرف دیگر لازمه تولید انبوه مواد غذایی برخوردار بودن از کیفیت ثابت و مطلوب بوده که این امر بر 3 اصل زیر استوار است:
1 – دانش فنی در تدارک آنچه مورد نیاز تولید است.
2 – فعالیت‌های مهندسی برای اجرای اطلاعات جمع‌آوری شده
3 – مدیریت صحیح در هماهنگی بین واحدهای مختلف
بخش بعدی گفته‌های مسئول کنترل کیفی کارخانه آرد مرشدی به دقت در کنترل و آرد از بدو ورود به کارخانجات آرد بود. وی در این‌باره گفت: در کارخانجات آردسازی کار کنترل کیفیت از دقت در خرید مواد اولیه مناسب آغاز می‌گردد. گندم ورودی باید عاری از آفات زنده و پارامترهایی نظیر رطوبت، وزن مخصوص و میزان گلوتن مرطوب باید برابر با استانداردهای موجود بوده و براساس خصوصیات کیفی مشترک در سیلوهای جداگانه نگهداری گردد. در واقع از مهم‌ترین هدف کنترل کیفیت نظارت دقیق بر تمام پدیده‌های مؤثر در تولید، بنحوی که محصول حاصل در تمام شرایط و تحت تأثیر متغیرهای گوناگون همواره دارای ویژگی‌های یکنواخت باشد، تعریف شده است.         نظارت بر تولید همکاری همه جانبه ای را در پیش دارد
کنترل کیفیت در واحدهای تولیدی نمی‌تواند وظیفه یک فرد و یا واحد سازمانی مستقل به نام واحد کنترل کیفی باشد، بلکه همکاری تمام واحدها و کارکنان در رده‌های مختلف ضروری است. بدیهی است برای رسیدن به کیفیت تنها بازرسی و نظارت بر عوامل تولید کافی نیست بلکه باید بین چهار مرحله ذیل که به چرخه کیفیت (PDCA Cycle) معروفند هماهنگی برقرار باشد:
مرحله اول: Plan یا طرح و برنامه‌ریزی
مرحله دوم: Do یا به مرحله اجرا گذاشتن طرح تهیه شده
مرحله سوم: Check یا کنترل و بازرسی
مرحله چهارم: Action یا انجام کارهای مناسب در هر مرحله برای سازماندهی اقدامات اصلاحی
محمدی در پاسخ به سؤال ما پیرامون اینکه آیا مسئولین کنترل کیفی، نمایندگان سازمان استاندارد هستند گفت: در مورد اینکه آیا مدیران کنترل کیفی نماینده استاندارد در کارخانجات آرد هستند پاسخ مثبت بوده و فراتر از آن اینکه افراد تحصیل کرده‌ای هستند که مطابق دانش علمی و اخلاق‌های انسانی با توجه به پایبندی به تعهدات کاری خود سعی در تولید محصول با تمام ویژگی‌های مطلوب آن دارند.
به گفته وی، رمز موفقیت مدیران کنترل کیفیت در تعقل، تفکر، درایت، سخت‌کوشی و نظارت مستمر بر عوامل تولید خلاصه می‌شود.
چالش اصلی به روز نمودن دانش فنی قشر مسئولین کنترل کیفی است
محمدی در ادامه در خصوص چالش‌های مدیران کنترل کیفی گفت: از چالش‌هایی که مدیران کنترل کیفیت با آن روبرو می‌باشند موضوع به‌روز نمودن دانش فنی است زیرا تغییرات سریع تکنولوژی و استانداردهای بین‌المللی ایستادن در نقطه‌ای ثابت را نمی‌پذیرد لذا مدیران کنترل کیفیت می‌بایست مطالعه و شرکت در جلسات هم‌اندیشی و دوره‌های مرتبط را سرلوحه خود کار خود قرار دهند.
به نظر وی نکته مهم در کنترل کیفیت جلوگیری از عوامل کاهش‌دهنده کیفیت، ثبت عوامل مؤثر و هزینه‌های صرف شده بابت جبران کیفیت نامطلوب، نگهداری آمارهای مربوطه و تجزیه و تحلیل داده‌هاست که این امر با شناسایی هزینه‌های کیفی و کم کردن آنها با استفاده از تکنیک‌های لازم منجر به بهبود کیفیت خواهد شد.
محمدی تصریح کرد: از موارد مهم در آزمایش محصول باید به این نکته توجه داشت که جهت تولید محصول با کیفیت مطلوب و ثابت تمامی مراحل تولید و آزمایشات انجام شده به دقت بررسی و تحت کنترل باشد و از آنجایی که کیفیت محصول مرهون انتخاب ماده اولیه مناسب است باید در کارخانجات آرد دقت لازم در خرید گندم با رطوبت مناسب، افت پایین و کیفیت گلوتنی قابل پذیرش خریداری و در مورد آزمایشات آرد به میزان درصد رطوبت، خاکستر کل و خاکستر نامحلول و انجام آزمایشات میکروبی می‌توان اشاره داشت.
ایشان با بیان اینکه در مورد سطح علمی مدیران کنترل کیفی باید به این نکته اشاره کرد: کنترل کیفیت در سطح ملی به معنی واقعی کلمه نه مقدور است نه مورد نیاز گفت: اما اقدامات سازمان‌های دولتی مانند اداره نظارت بر مواد خوردنی و آشامیدنی جهت تدوین مواد خوردنی و آشامیدنی و اداره استاندارد جهت تدوین استانداردهای ملی و برگزاری جلسات توجیهی و آموزشی در ارتقا سطح علمی نقش مؤثری خواهد داشت و این موارد خود موجب نوعی کنترل و بهبود کیفیت در سطح ملی می‌شود.
وی در پایان گفت: در پایان به این نکته باید دقت داشت که امر کنترل کیفیت در صورتی تحقق خواهد یافت که رقابتی سالم و رابطه‌ای دوستانه بین تمام واحدها برقرار باشد و همگی مشتاقانه برای ارتقاء سطح کیفیت همکاری نمایند.
در کارخانه آرد مرشدی به موضوع کنترل کیفیت محصول و رضایت مشتریان اهمیت خاصی داده می‌شود که جا دارد به نوبه خود از همکاری‌های همه‌جانبه بخش‌ها و مدیریت کارخانه قدردانی نمایم.